Artikelen uit tijdschriften

Een taalronde is een doordachte opbouw van taalwerkvormen, waarbij alle taaldomeinen
in samenhang aan bod komen: vertellen, luisteren, schrijven, lezen en taalbeschouwing.
Het belangrijkste uitgangspunt is: ieder kind heeft iets te vertellen. Vanuit betrokkenheid,
vanuit de behoefte om ervaringen te delen komen kinderen tot het schrijven van rijke,
persoonlijke teksten. In dit artikel lees je hoe de taalronde in z’n werk gaat, wat de
belangrijkste principes achter de taalronde zijn en welke aspecten de kwaliteit bepalen.

Een krachtig kenmerk van rijk taalonderwijs is dat kinderen lezen, praten en schrijven over betekenisvolle thema’s. Thema’s worden betekenisvoller voor kinderen als ze die kunnen linken aan eigen ervaringen. Verwoorden en beschrijven van eigen ervaringen kan in verschillende tekstgenres. Poëzie is vaak het laatste waar leerkrachten bij het voorbereiden van hun thema activiteiten aan denken, maar poëzie is heel geschikt om ingezet te worden bij rijk en thematisch taalonderwijs.

Hoe je dat kunt doen, lees je in dit artikel van MeerTaal

 

 

Kun je van leerlingen betere schrijvers maken door ze in gesprek te laten gaan over hun teksten? Dat was de hoofdvraag van het onderzoeksproject Dialogisch schrijven. Taalvorming maakte deel uit van de onderzoeksgroep, en werkte mee aan de ontwikkeling van de lessenserie die gebruikt werd in het onderzoek.

In dit artikel laten Monica Koster en Renske Bouwer zien wat dialogisch schrijven precies inhoudt en bespreken zij enkele bevindingen uit het onderzoek.

Een verslag, een sollicitatiebrief, e-mail, tweet of appje. Bijna dagelijks houden we ons bezig met schrijven, een vaardigheid die essentieel is voor het functioneren in onze maatschappij. De methodiek van de Taalronde lijkt mogelijkheden te bieden om de kwaliteit van het schrijfonderwijs te verhogen. Hoe werkt dat dan? Twee onderzoekers van de Universiteit in Nijmegen delen in dit artikel hun bevindingen over de effectiviteit van de taalronde, naar aanleiding van een onderzoek dat zij deden in de middenbouw van een basisschool.

Je kunt het artikel over de effectiviteit van de taalronde lezen via de website van het Tijdschrift Taal.

 

 

De mogelijkheden om taal- en muziekonderwijs zinvol te laten samenwerken zijn legio. Maar hoe doe je dat? De Taalunie en LKCA, het landelijk kennisinstituut voor cultuureducatie en -participatie, onderzoeken dat.

De verhalen van kleuters zijn niet altijd goed te volgen en lang niet allemaal vertellen ze uit zichzelf en met gemak. Ze zijn soms verlegen, onzeker, beheersen de taal onvoldoende of hebben last van een combinatie daarvan. Maar álle kleuters hebben iets te vertellen, laten Hieke van Til en Marian Bruggink in dit artikel zien. Daar aandacht voor hebben, goed luisteren, echt nieuwsgierig zijn én doorvragen stimuleert de taalvaardigheid. Een goede reden om taalrondes in te zetten.

Sjoerd, onze jongste van negen, kan niet stilzitten. Tenminste, niet op de momenten dat ik het wil. Zo kan hij wel rustig en ellenlang achter de computer Minecraft spelen, maar tijdens de maaltijd rent hij veelvuldig rondjes door de kamer. En ook voor het slapen gaan, tijdens het voorlezen, lijkt zijn aandacht vaak ergens anders dan bij het boek. Bij de kat die de slaapkamer inwandelt, bij de Donald Duck die naast zijn bed ligt, of bij de Lego-auto’s die op zijn bureau staan.

Hoe leuk letteren kan zijn en wat je er allemaal mee kan doen was het onderwerp van de Mocca po-meetup tijdens de Kinderboekenweek. Bijna veertig leerkrachten en cultuureducatoren namen op 5 oktober hun favoriete kinderboek mee naar de leeszaal van de OBA Javaplein. Daar hoorden zij alles over succesvolle letterenprojecten van Stichting Taalvorming, basisschool de Achthoek en de OBA.

Hoe lees je voor aan heel jonge kinderen? Marijke Bos (BoekStart/Stichting Lezen) en Lisa van der Winden (Stichting Taalvorming) vertellen over de nieuwe voorleesfilmpjes die de deskundigheid van professionals moeten helpen vergroten. Scroll door naar pagina 12 voor het artikel.

Willemijn Vernout volgde de opleiding tot consulent Taalvorming, waarbij ze leerde werken met taalrondes en het implementeren van taalrondes in het curriculum van de basisschool. Dit deed ze op montessorischool De KEIzer, waar ze gekeken heeft hoe deze taalrondes ingezet kunnen worden als aanvulling op de taalmethode. In dit artikel vertelt ze hoe je deze verbinding kunt leggen, zodat je zelf ook kunt gaan experimenteren met taalrondes bij je taalmethode.

Op dinsdag 21 maart vond de 2e editie van het congres Rekenen op Taal plaats, het congres dat georganiseerd werd rondom het thema ‘samenhang in het taal- en rekenonderwijs in de basisschool’. Ook dit jaar werd de dag druk bezocht door enthousiaste leraren, veelal taal- en rekencoördinatoren, die op zoek waren naar nieuwe ideeën en inzichten rond dit thema. Jan Paul Schutten gaf inspiratie met zijn openingslezing. Een mooie gelegenheid om hem meteen een aantal vragen voor te leggen over zijn visie op samenhang en het belang van jeugdliteratuur daarbij.

Ouders kunnen stress ervaren als ze voor de zoveelste keer horen: jullie MOETEN voorlezen om je kind te laten slagen in het leven. Want: hoe taalrijker, hoe kansrijker. Doodzonde van dat stressgevoel, vindt Lisa van der Winden van Stichting Taalvorming in Amsterdam. ‘Leesplezier staat voorop,’ luidt haar boodschap, en daarmee haalt ze bij veel ouders de druk van de ketel.

In het kleuteronderwijs is het voorlezen van prentenboeken een dagelijks terugkerende activiteit. Tijdens een schooljaar worden er dan ook heel wat prentenboeken versleten. Maar hoe kun je een prentenboek nu het best voorlezen? Stel je wel of geen vragen tijdens het lezen? En wat doe je als het boek uit is? In dit artikel lees je hoe je één prentenboek op drie verschillende manieren kunt voorlezen en wat het effect daarvan is op de taalvaardigheid van kleuters.

Vertellen en luisteren kunnen niet zonder elkaar, net als schrijven en lezen. Vertellen en schrijven liggen in elkaars verlengde; schrijven is vertellen op papier. Een taalronde is een uitgekiende reeks van elkaar opvolgende werkvormen die alle taaldomeinen op een natuurlijke manier aan elkaar verbindt. Daarbij maakt de taalronde gebruik van de eigen ervaringen van de deelnemers. Het werken met taalrondes is ontwikkeld voor het basisonderwijs, maar blijkt in de praktijk van Stichting Taalvorming al jaren ook prima toepasbaar in het taalonderwijs voor laaggeletterde volwassenen.

Dit artikel gaat over verhalen maken. Dat kan ook (eerst) mondeling. Voor alfa-leerders is het motiverend om eerst te vertellen. Daarna is er altijd wel iemand die de tekst kan opschrijven. Maar hoe krijg je cursisten aan het vertellen? Hoe vergroot je het zelfvertrouwen dat cursisten nodig hebben om daadwerkelijk veel Nederlands te gebruiken, ook buiten de klas? Lisa van der Winden van Stichting Taalvorming vertelt over werkvormen aan de hand van een praktijkvoorbeeld uit een cursus voor ouders van een basisschool.

Boeken, lezen en schrijven zijn belangrijke onderdelen van alle (leer)activiteiten op Jenaplanbaisschool ‘de Zevensprong’. Tijdens de Kinderboekenweek (4 tot 15 oktober) stonden bijzondere gebeurtenissen op de agenda. Cultuur coördinator Marja Loomans en adjunct directeur Ireen Visser vertelden met veel enthousiasme over de activiteien die het hele jaar door en nu specifiek op school speelden rondom dit thema.

Op veel scholen staat een museumbezoek los van het reguliere onderwijsaanbod. Hoe kan je een bezoek aan een museum meer aan laten sluiten bij wat in de klas gebeurt? En hoe kan je kinderen niet alleen leren over schilders en tijdperken, maar ook over kijken naar kunst en wat het met je doet? Hoe zorg je ervoor dat kunst dichter bij kinderen komt?

Door de focus in het onderwijsbeleid op opbrengstgericht werken is ook in het leesonderwijs een sterke nadruk op toetsen komen te liggen. Maar met toetsen krijg je geen volledig beeld van de leesvaardigheid van leerlingen. Leesgesprekken zijn een noodzakelijke aanvulling op bestaande toetsen. In dit artikel vertellen de auteurs wat leesgesprekken zijn, wat ze toevoegen aan toetsen en wat ze in de praktijk opleveren.

Ingrid de Lange werkt op SBO de Watergeus met de oudste kleuters. Gesprek- en luistervaardigheid, woordenschat en sociaal/emotionele vaardigheden krijgen extra aandacht op deze school. Sinds twee jaar werken Ingrid en haar collega’s met de taalronde, een werkwijze waarin de eigen ervaringen van de kinderen centraal staan en de taaldomeinen op een natuurlijke manier met elkaar worden verbonden.

Raamleerplannen bieden scholen handreikingen bij de inrichting van hun cultuuronderwijs. Het raamleerplan Letteren is beslist niet bedoeld als keurslijf, maar als houvast voor scholen met literaire ambities.

In Amsterdam voerden consulenten van Taalvorming het pilotproject ‘Kunst Dichtbij’ uit vanuit de gedachte dat een bezoek aan een kunstmuseum het begrip van een thema of een project kan verdiepen en verbreden. In dit artikel beschrijven we hoe een uitje niet alleen een leuke dag is, maar juist kan aansluiten bij onderwijsinhoud. Het artikel is een verslag van de voorbereidende en verwerkingslessen bij een rondleiding door het Rembrandthuis.

Met toetsen krijg je geen volledig beeld van de leesvaardigheid van leerlingen. Leesgresprekken zijn een noodzakelijke aanvulling op bestaande toetsen.In dit artikel vertellen de auteurs wat leesgesprekken zijn, wat ze toevoegen aan toetsen en wat ze in de praktijk opleveren

Regelmatig komen in taalrondes rekenkundige begrippen en vraagstukken voorbij. Werken vanuit eigen ervaringen aan taal staat garant voor plezier en betrokkenheid. Aan de hand van een paar inkijkjes uit voorbeeldlessen die zij elk op verschillende scholen verzorgden, laten de auteurs zien dat werken vanuit eigen ervaringen aan rekenen hetzelfde effect heeft.

Hoe zorg je ervoor dat het bezoek meer aansluit bij wat er in de klas gebeurt? Groep 5-6 van een basisschool uit Amsterdam Zuidoost probeert het en doet mee aan het project Kunst Dichtbij van Stichting Taalvorming.

In voorscholen en kleutergroepen, is er veel aandacht voor de taalontwikkeling van kinderen. Toch valt er nog veel ‘taal’winst te behalen. Hieke van Til en Caroline Offerhaus vertellen hoe je, door op een andere manier met peuters en kleuters in gesprek te gaan en gebruik te maken van hun eigen ervaringen, deze taalkansen kunt benutten. Niet alleen tijdens geplande activiteiten, maar de hele dag door.

Hoe laat je kinderen stap voor stap werken aan het schrijven van een tekst over een beroemd persoon uit de geschiedenis? Met hulp van de leerkracht en klasgenootjes leren leerlingen informatie te verwerken in een zelf geschreven tekst.

Stichting Taalvorming has developed a unique approach towards language education. We believe that all the language domains are inseparable from one another. Therefore language should be taught as a whole, integrating listening, speaking, reading, writing and linguistics. This article describes how the approach works and illustrates it with examples.

Praten, luisteren, schrijven en lezen zijn vaardigheden die onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Taalvorming geeft concrete handvatten voor het verbinden van alle taaldomeinen. Daarbij wordt gebruik gemaakt van eigen ervaringen van kinderen: iedereen wil immers kunnen verwoorden wat je op je hart hebt, wat je hebt meegemaakt, wat je denkt.

Bij Taalvorming zijn welbevinden, taalontwikkeling en betrokkenheid in één werkproces verbonden. Kinderen vertellen, luisteren, schrijven en lezen vanuit hun eigen ervaringen. Taalbeschouwing zit verweven in elke stap.

Sommige kinderen praten weinig en maken moeilijk contact met de leerkracht of hun klasgenoten. Deze kinderen kunnen baat hebben bij de inzet van drama in de klas om hun zelfvertrouwen en hun woordenschat te vergroten.

‘Een koffer vol verhalen’ is samenwerking tussen het Maakmuseum en Stichting Taalvorming in het kader van de Vreedzame School en de Vreedzame Wijk.

Bij taalvorming werken we altijd met eigen ervaringen. Die vormen het centrum van iedere activiteit die we met kinderen doen. Vanuit eigen ervaringen gaan we vertellen, schrijven, tekenen en spelen. Dat levert mooie teksten, tekeningen en scènes op. De consulenten van stichting Taalvorming beschrijven twaalf manieren waarop ze kinderen op het spoor van hun eigen ervaringen zetten. Twaalf manieren om op verhaal te komen.